
Iðjað á akri sögunnar
Um allt sem á þessum vef birtist gildir fyrirvarinn gamli í formála Hungurvöku (um 1200): „Þat mun af mínum völdum ok vanrækt, ef þat er nokkut í þessu máli, sem rángt reynist, þat er ritað er.“
Úr Snorra-Eddu: Heimdallur með Gjallarhornið. Teikning eftir Jakob Sigurðsson (1727-1779). Nks 1867 4to.
Nýjasta efni
Greinar
Steinn Steinarr sótti um skáldastyrk eftir að fyrsta ljóðabók hans Rauður loginn brann kom út í desember 1934. En menntamálaráð, sem þá um úthlutun styrkja til skálda og listamanna, synjaði honum um styrkinn. Hér er fjallað um ástæður þess.
Tyrkjaránið sögufræga 1627 er að mörgu leyti heppilegt dæmi úr sögunni vilji menn stofna til umræðna um afleiðingar þess að lönd og byggðir eru án varna. Á öllum tímum þarf að huga að öryggi samfélaga. Atburðirnir í Eyjum geta líka verið nýtileg áminning um að gæta sín á yfirlæti þegar rætt er um siðferðisviðhorf ólíkra menningarheima.
Það þóttu talsverð tíðindi – og þykja enn – þegar ítalskur fræðmaður, Paolo Chiesa, prófessor í latneskum fræðum við háskólann í Mílanó, upplýsti í grein sumarið 2021 að munkur af reglu dóminíkana, Galvaneus Flamma, minntist á landið Marckalada (Markland) vestan Grænlands í ófullgerðu söguriti sínu Cronica universalis, sem skrifað er á árunum 1339 til 1345.
Léttara hjal
Hér er skemmtileg úttekt á kaffihúsunum í Reykjavík fyrir rúmum hundrað árum. Birtist í Morgunblaðinu 23. september 1921. Greinin er ómerkt en ekki er ósennilegt að Þorsteinn Gíslason ritstjóri blaðsins haldi á pennanum, þótt það verði ekki fullyrt.
Margar og ólíkar ástæður búa jafnan að baki þegar höfundar taka að birta skrif sín undir dulnefni. Stundum jafnvel einhver raunasaga. Svo var þegar Guðmundur Magnússon prentari (1873-1918) byrjaði að nota höfundarnafnið Jón Trausti árið 1906. Hér er sú saga rakin stuttlega.
Einhver skondnasta skilgreining á frjálshyggju í stjórnmálum er þessi: „Frjálshyggja er það þegar lögreglunni er sigað á slökkviliðið!“ En hver er höfundur hennar og hvert er tilefni þessara orða. Það er rakið í þessum pistli.